Σαραντάπηχοι

Μυθικοί κάτοικοι του όρους Ίδη της Κρήτης. Ήταν πανύψηλοι και ρωμαλέοι, γι’ αυτό και τους έλεγαν Σ. Κατά την παράδοση, οι Σ. ήταν οι αρχαιότεροι κάτοικοι του νησιού, και ζούσαν σ’ αυτό πριν ακόμα και από το μυθικό κατακλυσμό. Σχετικά με το μύθο των Σ. υπάρχει μια νεώτερη λαϊκή εκδοχή, που αναφέρει ότι «όταν έγινε ο κατακλυσμός, ανέβηκαν οι Σ. στην κορφή του Ψηλορείτη για να μην πνιγούν. Ψηλοί κι αυτοί, ψηλό και το βουνό, δεν έφτανε το νερό για να τους κουκουλώσει. Πολλές ημέρες εστέκαν εκεί ορθοί, με το νερό ως το λαιμό, και από τη λάσπη βγήκαν σκουλήκια κάτω από τις πατούσες τους, που δεν τους άφηναν ησυχία. Κει που έσκυφταν για να τα πιάσουν, γλυστρούσαν κι’ έπεφταν κι επνίγονταν, γιατί δεν μπορούσαν να σηκωθούν πάλι, θέλεις από το βάρος τους το πολύ, θέλεις γιατί έσπαζε η ραχοκοκκαλιά τους». Η εξολόθρευση των Σ. από τον κατακλυσμό, φαίνεται να είναι απήχηση της εβραϊκής εκδοχής για τον κατακλυσμό, η οποία αναφέρεται στη Γένεση. Κατά την εκδοχή αυτή, στα πανάρχαια χρόνια ζούσαν γίγαντες, παιδιά γιων του θεού με κοινές θνητές. Σε παλιές βουλγάρικες παραδόσεις αναφέρεται επίσης ότι οι πρώτοι άνθρωποι, που έπλασε ο θεός ήταν γίγαντες, πολύ ψηλοί και δυνατοί, αλλά που σκόνταφταν σε κάθε ανώμαλο σημείο, έπεφταν, έσπαζαν τη ραχοκοκκαλιά τους και δεν μπορούσαν πια να σηκωθούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χωριό Βιάννος της Κρήτης, διατηρούνται ώςσήμερα οι παραδόσεις για τους Σ. και μάλιστα υπάρχει και ένας, κατά τη λαϊκή παράδοση, τάφος Σ. Είναι πιθανό ότι στην παράδοση για τον τάφο του Σ. υπολανθάνει η ανάμνηση των αρχαίων κρητικών μύθων για τους Αλωάδες, μυθικούς επίσης γίγαντες, που κατόρθωσαν, κατά την αρχαία μυθολογία, να συλλάβουν και να δέσουν το θεό Άρη.